استرس
استرس چیست ؟
معمولاً برای توصیف وقایع روزانه، مشاجره با رئیس، بگو مگو با فرزند یا مسافرت درون شهری و برون شهری پر دردسر با وسایل نقلیه عمومی به کار می رود. در واقع همان واژه ای است که پیشتر با الفاظ نگرانی ، اضطراب ، عصبانیت ، ناراحتی یا ترس بیان می شد. کاربرد گسترده تشخیص معنای دقیق آن را دشوار می کند.
از سوی دیگر معنای این واژه به تخصص مخاطب هم بستگی دارد. در موسیقی ” تکیه بر نت خاص”، در زبانشناسی “تکیه بر هجای خاص” ، در زیست شناسی “برای بیان وجود خطر واقعی تهدیدکننده حیات موجود زنده ” و … به کار می رود.
عموم افراد جامعه برای ابراز خستگی ، فشار روحی ، درماندگی ، ناتوانی ، ناراحتی ، غمگینی ، سختی کار ، نگرانی ، دلواپسی ، ترس ، پریشانی و افسردگی از واژه ” استرس” با معانی و مفاهیم متفاوت استفاده می کنند.
نقش استرس در آسیب روانی
در آسیب شناسی نقش های متفاوتی می تواند داشته باشد از جمله:
- نقش زمینه ساز: گاهی استرس ناشی از محرومیت، فشار اجتماعی، اختلاف های خانوادگی و … زمینه را برای اختلال های روان شناختی همچون اضطراب، وسواس و … هموار می کند.
- نقش آشکار ساز: در اکثر اختلال ها استرس نقش آشکار ساز را دارد. و با افزایش میزان استرس اختلال روانی خاموش در افراد مستعد به سرعت فعال شده و مشکل بروز می کند. مثلاً با افزایش میزان استرس اختلال روان شناختی افسردگی در فرد مستعد آشکار می شود.
- نقش تداوم بخش: بیشتر اختلال های روان شناختی در افراد استرس ایجاد می کنند. در اینجا استرس تدوام بخش بیماری نیست بلکه تداوم یافته است.
چه بلایی سر ما می آورد؟
اولاً واکنش افراد نسبت به استرس متفاوت است . بدین معنا که اتفاقی که ممکن است فشار خون فردی را به شدت بالا ببرد ، ممکن است برای دیگری بی اهمیت باشد و تغییری در شرایط جسمی و روحی او ایجاد نکند. دوماً برخی مشکلات در اثر آن ایجاد می شوند . خستگی مفرط ، کار زیاد ، اسباب کشی ، تغییر شغل ، غم و غصه از رایج ترین وقایعی هستند که با استرس نمود می یابد . با این حال گاهی آن چنان به زندگی با آن ها خو گرفته ایم که به عمق تاثیرشان پی نمی بریم . استرس فقط سلامت روح را تهدید نمی کند ، سلامت جسم را هم به خطر می اندازد .
همیشه بد نیست:
لازم نیست استرس را نیروی متجاوز و شیطانی به حساب آوریم و تصور کنیم به هر قیمتی باید از آن اجتناب کنیم. همه موجودات زنده آن را تجربه می کنند. در انسان عامل ترشح هورمون آدرنالین است . آدرنالین هرمونی است که برای قبولی در امتحان، انجام به موقع کارها ، اسباب کشی و … به ما کمک می کند . پس در این مواقع سودمند است . زیرا با برانگیختن نیروهای سازنده ، سلامت و سعادت ما را تضمین می کند .
گریز ناپذیر است:
اجتناب ناپذیر اما قابل کنترل است . کلید دوستی یا دشمنی با آن آشنایی با نحوه مهار آن است . اکثر اوقات واکنش به موقعیت تنش زا مشکل آفرین تر از خود واقعه است. تحقیقات متعدد نشان داده است که تغییر عکس العمل انسان نسبت به آن ، تجارب منفی را به تجارب مثبت بدل و زندگی شادتر و پربارتر ما را یاری می کند.
استرس عاطفی و روانی: در اثر عوامل ذیل ایجاد می شود :
– مسائل و مشکلات کاری
– دعوای خانوادگی
– نگرانی های مالی
– آ زمون یا مصاحبه کاری (ادامه دارد)